David
Perez
GoiEner Elkartea
Energia berriztagarrien sorkuntza eta kontsumo kooperatiba
Kooperatiba 2012an sortu zen, iturri berriztagarrietatik energia ekoizteko asmoz, baina, orduko lege-esparrua zela eta, kontsumo-kooperatiba abian jartzea lehenetsi zen. ondoren, “nafarkoop” aktibatu zen energia ekoizteko kooperatiba gisa, baita “goiener soziala” ere 2018an, ekonomia alternatibo eta solidarioaren balioak bere gain hartu baitzituen.
Noiz hasi zen Goiener mugikortasun iraunkorraren arloa lantzen?
Duela 5 urte, Goienerren boluntariotza jardunaldietan, mugikortasun iraunkorraren gaia plazaratu zen. Jardunaldi horietan elkartu ginenok (carsharing soziala ezagutzen genuenok, Ibilkariko jendeak, bizikleta garraiobide iraunkorra zela uste genuenok) mugikortasun iraunkorrari buruzko kezkak genituen, zehazki auto elektrikoari buruzkoak, eta Goienerren gaiari buruzko lantalde bat sor genezakeela pentsatu genuen.
Zer eskaintzen die kooperatibak biztanleei, oro har?
Interesa duen edozein pertsona edo entitateri (erakundeak, enpresak, etab.) gaiari buruzko ikuspegi orokorra eskaintzen zaio, mugikortasun iraunkorraren inguruan onura integrala lortzeko. Era berean, Goienerrek laguntza eta aholkularitza eskaintzen du elektromugikortasun-sistema bat abian jarri nahi duten pertsona edo erakundeentzat ezarri beharreko sistemarik onenari buruz, benetan karga-puntuak instalatu behar diren ala ez, eta abar azalduz. Gure ikuspuntutik, halako eragileek eman beharko luketen lehen urratsa nahi denaren inguruan hausnartzea izango litzateke eta ea benetan ekimen hori aurrera eraman nahi den. Agian, beste aukera arrazoizkoago, ekonomiko eta iraunkorrago batzuk dauden aztertu beharko da.
Goienerrek hainbat arlotan ere aholkularitza ematen dio enpresa-sektoreari, hala nola; aparkalekuaren kudeaketan, bizikleta bidezko mugikortasuna lanera bultzatzeko moduetan, enpresa-ibilgailuen renting erako erabileraren azterketan, etab.
Zer erronka nagusi ditu gure lurraldeak mugikortasun elektrikoari dagokionez?
Gaur egun, deskoordinazio ikaragarria dago mugikortasunarekin lotutako eragile guztien artean. Erronka nagusia estrategia holistiko bat diseinatzea da, mugikortasunarekin zerikusia duten alderdi eta eragile guztiak barne hartuko dituena, bata bestearen gainean jarri gabe. Mugikortasun-estrategia batek landa-mundua hiriarekin anexionatzeko balio behar du, klase sozial guztiei arreta emango diena eta enpresei zein irabazi-asmorik gabeko erakundeei erantzuna emango diena. Gipuzkoako Foru Aldundiak sortutako Mubil Fundazioa gune egokia izan daiteke eragile guztiok batera lan egiteko. Zer ekarpen egin dezake Goienerrek zentzu horretan? Ezaguera duten eragileekin lankidetzan aritzea, eskura duen informazioa interesdunekin partekatzea. Eragile inpartziala den aldetik, Goiener izan daiteke norabide berri horretako lotura-elementua.
Kalez kaleko birkarga-puntu publikoez gain, etorkizuna etxeko eta lantokietako birkarga-puntuen eskutik dator, ala oraindik ibilbide luzea egin beharra dago horietara heltzeko?
Alderantziz izan da. Pertsonek etxebizitzetan eta lokal partikularretan kargatzeko guneak jarri dituzte dagoeneko. Erakunde publikoak atzerapenarekin doaz bide publikoan ibilgailuen karga elektrikorako puntuak jartzeko lanetan. Badirudi orain modan dagoela eta entitate guztiek nahi dituztela kargatzeko puntuak instalatu. Baina hausnarketak beste bat izan behar du: benetan beharrezkoak al dira instalazio hauek? Ba al dago horretan inbertitzeko adinako masa kritikorik? Goienerretik ibilgailu elektrikoa babesten dugu, baina berrikuntzarekin, baliabideak partekatzearekin eta abarrekin lotuta badago, agian ez da karga-punturik beharko nire auzoan ibilgailua partekatzeak ondo funtzionatzen badu. Goienerren gustatzen zaigu etorkizuna imajinatzea ibilgailu pribatuen parke txikiago batekin, herritarrentzako espazio gehiagorekin eta lurralde kohesionatuago batekin, mugitzeko modu anitzekin, non garrantzi handia duten modu kolektiboek, lankidetzakoek eta partekatuek.
2018ko abenduaren 11ko 2018/2001 Zuzentarauak, iturri berriztagarrietatik sortutako energiaren erabilera sustatzeari buruzkoak, kontsumitzaileen autokontsumorako eskubidea finkatzen du, eta partikularrek, udalek eta udalek osatutako “energia berriztagarrien erkidegoen” figura nabarmentzen du. Zein da mugikortasun elektrikoaren lekua “energia berriztagarrien komunitateetan”?
Bi kontu daude: lehenengoa auto elektrikoa energia kontsumitzen duen aparatu gisa ulertzea da. Bigarrena, eta etorkizuna bide horretan doa, auto elektrikoa ez da energia-kontsumitzaile gisa ikusten, baizik eta pila edo bateria gisa, soberan geratzen den energia sortu eta partekatzeko balio duena, elkarlaneko tresna gisa funtzionatuz. Joera berrien ondorioz, auto elektrikoa energia-edukiontzi bat da, eguneko 24 orduetan lankidetza zerbitzua ematen lan egiten duen aparteko bateria bat, alegia. Sono Motors taldeko modeloak mota horretako ibilgailu sozialak egiten ditu.
Nola ikusten duzu mugikortasuna eta mugitzeko moduak 2050ean?
Argi eta garbi, mix energetiko batean oinarrituko da. Ibilbide txikiak ibilgailu elektrikoekin egingo dira; ibilbide luzeenak, berriz, garraio publiko askoz eraginkorragoan eta hidrogeno pila solidoa duten ibilgailu pribatuen bidez egingo dira. Gainera, bidaiatzeko modua asko aldatuko da. Gaur egun, COVID19rekin mahai gainean jarri da telelana bideragarria dela, edo senide eta lagunekin ikus gaitezkeela edo bideokonferentziaz lan-bilerak egin ditzakegula, horretarako distantzia handirik egin beharrik gabe. Jakina, oraindik erregai fosilak beharko dira itsasontzietarako, obretako makineriarako eta antzekoetarako, baina kontsumoa askoz ere txikiagoa izango da. Goienerren gustatzen zaigu etorkizuna imajinatzea ibilgailu pribatuen parke txikiago batekin, herritarrentzako espazio gehiagorekin eta lurralde kohesionatuago batekin, mugitzeko modu anitzekin, non garrantzi handia duten joan-etorriak egiteko modu kolektiboek, lankidetzakoek eta partekatuek.